Samen met gedragspsycholoog Etienne Kreutzer organiseerde ik in juni een interactieve workshop over het onderwerp ‘succesvol worden’. Hij bestudeerde talloze succesvolle mensen om te zien wat hen zover bracht en deelt die kennis. Succes hebben, dat wil ikzelf als mens en ondernemer voortdurend. Ik vind mijzelf pas waardevol als ik succes heb, want dat betekent dat wat ik doe van nut is voor anderen. Maar is mijn definitie van succes hetzelfde als die van anderen? Ik besloot Etienne te interviewen, om wat meer inzicht te krijgen.
Hoe definieer jij ‘succes’?
“Naar de definitie van succes ben ikzelf als gedragswetenschapper in feite voortdurend op zoek. Ook ik ben benieuwd hoe anderen ‘succes’ opvatten. Wanneer is iemand volgens zichzelf of volgens anderen succesvol, wat is het verschil tussen succes en succesvol zijn?
Ik heb gemerkt dat ‘succes’ voor verschillende mensen iets anders bekent. Maar de rode draad gaat over het behalen van doelen. Succes heeft niet per se te maken met veel geld hebben. Het gaat ook over gelukkig zijn, of een bepaalde rust ervaren, of op een bepaalde manier gezien worden door anderen, als deskundige bijvoorbeeld.
En: onderschat vooral het onderdeel ‘behalen’ niet. Waar succes vaak wordt gezien als het eindresultaat, staat het bij mijzelf juist voor de tocht naar dat resultaat.”
Zijn er verschillende soorten succes?
“Dat denk ik niet. Ik denk eerder dat succes voor verschillende mensen en in verschillende situaties een andere invulling krijgt. Iets als ‘tussen-succesjes’ bestaat natuurlijk wel. Als ik als doel heb 80 kilometer te lopen en ik begin met trainen en haal na een tijdje 40 kilometer, dan is dat succes te noemen, progressie.”
Wat voor succesvolle mensen heb jij bestudeerd om te komen tot een lijst van factoren voor succes?
“Allerlei types, van ondernemers tot sporters, van coaches tot filmsterren. En zeker niet alleen de ‘groten der aarde’, juist ook gewone mensen die écht ergens voor gaan. Ik ben erg geïnteresseerd in wanneer zij tevreden zijn, hoe scherp hun stip op de horizon is. En welke patronen ik dan zie in hun handelen.”
Dus er is in hun leven, hun gedrag, hun houding of mindset een patroon te herkennen? Of pakt iedereen zijn succes heel anders aan?
“Wat in ieder geval een patroon is, is hard werken. Je hebt een doel, daar ga je naar toe. Je redeneert terug: als ik dat wil halen over een jaar, wat moet ik dan vandaag (anders) doen? Dat werken wordt wel afgebakend, waar een gezonde privé-werk-balans heel belangrijk is. Familie, sporten, eet- en slaapritmes, dat is zeer belangrijk allemaal en iets wat systematisch terugkomt in interviews met bekende succesvolle lieden.
Een zekere mate van risicovermijding komt ook vaak terug. De meest succesvolle mensen nemen geen risico. Dat komt omdat ze ergens goed in zijn. Ze blijven op de hoogte en in vorm en houden vast aan wat ze hebben. Ze hebben goede mensen om zich heen verzameld. Ook blijkt denken in kansen van belang, net als negatieve gedachten uitbannen. Blind ergens instappen is ook geen weg naar succes.
Gezond leven, long term en short term plannen, groot denken, niet meer denken in excuusjes, focussen en niet overal ‘ja’ op zeggen, dat soort zaken komen ook naar voren. Dingen die je wel zelf kunt bedenken, maar… het gaat om de uitvoering. Dat is waar vaak het verschil gemaakt wordt.”
Is succes iets wat je jezelf kunt aanleren?
“Wat je jezelf in ieder geval kunt aanleren, is om te denken dat je succesvol kan worden – of beter nog: kan zijn, dat je doelen haalbaar zijn, dat je gaat denken in termen van kansen en minder in termen van beren op de weg.
De meeste mensen die ik tegenkom, gunnen zichzelf succes niet, zijn bang om stappen te zetten of boven de rest uit te steken. Los van of je succes zo moet zien, is het niet nodig om er bang voor te zijn, want dan doe je jezelf alleen maar tekort.
En uiteraard is het van wezenlijk belang om je te realiseren dat ‘leren’ een belangrijk onderdeel is van veranderen. Een nieuwe gewoonte nodig, ander gedrag, moet je erop uit? Je huidige patroon voelt vertrouwd, het nieuwe is nog spannend. Het nieuwe uitproberen, volhouden – ook als mensen je tegenspreken of verrast zijn, dat is een heel belangrijk proces.”
En ben je ooit te oud om ‘succesvol zijn’ te leren?
“Nee, en ook niet om het opnieuw te leren. Veel oud-sporters of mensen die iets uitzonderlijks gedaan hebben, zie je daarna terugvallen. Problemen thuis, met drugs en alcohol, niet om kunnen gaan met geld en roem. Dat komt omdat het doel dan behaald lijkt, en men niet meer weet wat nu te doen. De tocht is voorbij. Dan ben je niet succesvol, dan heb je succes behaald.
Succesvol zijn betekent continu bezig zijn met waar je plezier uit haalt, waar je je in wilt ontwikkelen en bezig blijven. Jezelf de vraag stellen: wat vind ik nu leuk en wil ik nu doen en waar brengt me dat op de lange termijn’.
Moet je niet iets gewoon al goed kunnen en dan gewoon heel erg je best doen?
“Heel erg je best doen zeer zeker en enige aanleg is natuurlijk wel prettig als je gaat voor de absolute top. Heel veel zaken zijn echter gewoon te leren.
Met name ondernemers kunnen een heleboel aanscherpen als het gaat om succes. Jij kunt ook boeken lezen, studies volgen, coaches zoeken, rolmodellen na-apen, alles geven.
De vraag is of je bereid bent om dat te doen. Als je gewoon goed bent, kom je ook uit op het niveau gewoon goed. Wil je geweldig zijn, dan zul je misschien ook wel geweldig veel moeten doen.”
Heb je een tip voor mensen die meer succes willen?
“Zorgen dat je voor jezelf scherp hebt wat succesvol zijn betekent voor jou. Is het geluk, geld, status? En dan bedenken welke doelen daarbij horen, en beginnen met plannen. Dan komt vanzelf de stap om te praten met mensen die je inspireren, die je kunt zien als rolmodel en waarvan je kunt leren. Er komt ook een stap van kijken naar je gewoontes. Brengen die je waar je zijn wil? Brengen de mensen om je heen je waar je zijn wil? Soms is het even a hard look in the mirror, maar als je nu niet tevreden bent, dan doe je nu iets verkeerd. Pak dat aan. Daar gaan we het in de workshop over hebben.”